Litwo, ojczyzno moja, ty jesteś jak zdrowie, charczała Matka urzekająco w kolejce do apteki głosem, którego nie powstydziłby się żaden z bywalców przydworcowych sklepów monopolowych. W tle bachory rzęziły malowniczo tym rodzajem mokrego, chwytającego za serce kaszlu, który rozdziera duszę każdego dorosłego człowieka zmuszonego patrzeć na niedolę niewiniątek. Cóż z tego, że tuż za progiem apteki niewiniątka radosnym kucgalopkiem popędziły w stronę stoiska z lodami. Nic to! - rzekła sobie Matka. Nic to, skoro przed nami Litwa w całej krasie. Przecież jest jak zdrowie!

Roskilde kojarzy wam się pewne z obrazami półnagich kolesi taplających się w błocie na jednym z największych festiwali muzycznych Europy. Nam kojarzy się głównie z kozami. A poza tym to jedno z fajniejszych miejsc, jakie można odwiedzić w Danii z dziećmi.

Rumunia z dziećmi - jak pojechać i nie zwariować. Oto nasz krótki, subiektywny przewodnik pełen praktykaliów. Jak ugryźć ten niezbyt drogi kraj pełen przefajnych zabytków, niesamowitej przyrody i miłych ludzi?

No dobra cwaniaczki, z czym kojarzy Wam się Ryga? Ha! Nie wstydźcie się, można powiedzieć głośno. My, zupełnie szczerze mówiąc, nie nastawialiśmy się na zbyt wiele - ot, taki pit stop na naszej trasie wzdłuż bałtyckiego wybrzeża. Tymczasem Ryga, choć brak jej splendoru i rozmachu większych europejskich stolic, okazała się dość fajnym, kameralnym miastem - i to mimo deszczu, którym raczyła nas dość szczodrze. Czy się zakochaliśmy? No nie. Czy żałujemy? Też nie. Przecież był tam świstak robiący na drutach!

No dobra, szykujcie się. Ostrzegaliśmy przecież, że jak tylko odzyskamy zdolność operacyjną (w sensie technicznym, bo odzyskanie wszelakich innych zdolności po wakacjach z bachorami wymaga oczywiście wakacji), to zaczynamy spamować zdjęciami. Alternatywnie możecie też olać zdjęcia i po prostu poczytać, jacy byliśmy na Gozo nieszczęśliwi.

Wąskie uliczki starego miasta pnące sie w górę, kolorowe średniowieczne kamienice, w oddali lśniące złote krzyże wieńczące "cebule" na dachu soboru Aleksandra Newskiego. W powietrzu niemożliwie pyszny zapach cynamonu, muzyka i darmowe wi-fi (określenie E-stonia nie wzięło się wszak z niczego). Bardzo, ale to bardzo bajkowy jest ten Tallin. Wskoczył z miejsca na sam szczyt listy fajnych europejskich miast, które odwiedziliśmy tego roku - a konkurencję miał niemałą.

Tokio. Jedno słowo - morze skojarzeń. Spokój ogrodów dookoła pałacu cesarskiego i szalony mrówczy pęd anonimowych tłumów mijających się na skrzyżowaniu Shibuya. Zapach kadzidła w świątyniach i ogłuszający hałas automatów do gry w salonach Pachinko. Wszystko zaskakujące, fascynujące, obce.

Ku naszemu sporemu zdumieniu Turyn, po którym nie obiecywaliśmy sobie wcale aż tak wiele, wysfortował sie na prowadzenie w kategorii najfajniejszych miast, jakie odwiedziliśmy w północnych Włoszech. Ba! Okazał się strzałem w dziesiątkę i dla dorosłych, i dla nieletnich dzięki... muzeom! A to już prawdziwa sztuka! Bo muzea są - jak wiadomo - nudne. Zwłaszcza te turyńskie, gdzie człowiek włazi rano, wychodzi wieczorem i cały jest zaskoczony, że olaboga, gdzie się podziały wszystkie te godziny?!

Kiedy docieramy w serce jaskini Nietoperzowej, przewodnik prosi, by wziąć bachory za ręce i gasi latarkę. Nagle otaczają nas ciemności, gęste jak smoła, absolutnie nieprzeniknione, pełne małych, nieznajomych odgłosów. Matka czuje, jak mała dłoń coraz mocniej ściska dłoń matczyną.

W góry! Gdy na ulicach smętne zimowe błocko, gdy w powietrzu cuchnący smog, gdy dokoła buro i ponuro, rozwiązanie jest jedno. W góry! Wysokie czy niskie, nasze czy nie nasze - wszystko jedno. Byle ptaki na drzewach, byle ślady zajęcy odciśnięte na śniegu, byle wzrok uciekał w górę, w stronę szczytu. No to ruszamy.

2500 kilometrów na liczniku, jedno stłuczone kolano, jedne chlustające wymioty w samochodzie, jedno stado owiec tarasujących drogę, jeden słój miodu z górskich kwiatów, zero spotkań z rumuńską drogówką i - na oko - z dziesięć roboczogodzin pralki po powrocie. Taki jest bilans naszej tegorocznej wyprawy do Transylwanii. Zacnie było.

Codziennie wracaliśmy na plażę z lekkim niepokojem – czy ciągle stoi? Czy ktoś go nocą nie rozwalił? Niełatwo wszak będzie o drugą równie doskonałą wakacyjną kryjówkę dla bandy piratów, jak taki drewniany szałas.

„Dwie najlepsze rzeczy w życiu to ciepły croissant i szybki powrót do domu” - pisał Stephen King. W kwestii croissanta możemy się spierać, ale w drugiej sprawie miał skubaniec rację. No więc wróciliśmy. Długo, mozolnie i w męczarniach. Położyliśmy bachory spać, siedliśmy przy stole i nie mogliśmy wyjść ze zdumienia – jak to możliwe, że te wakacje były takie fajne, skoro tyle zaliczyliśmy wpadek i fuckupów? No to poczytajcie sobie historię tej pięknej katastrofy.

Jaką nudą?! Nuda na wakacjach to jakiś kosmiczny oksymoron, sytuacja nie do pojęcia. A jednak przezorny zawsze zabezpieczony, prawda? Dlatego pakujemy również wakacyjny niezbędnik rozrywkowy.

Gdy dostaliśmy paczkę z książkami wydawnictwa Babaryba, tę jedną Matka odłożyła na bok od razu. Powiedzonka warszawskie, też coś. Potwory też nie zwróciły na nią uwagi, rozentuzjazmowane zalewem ekscytujących nowości czytelniczych. A ta jakaś mała, z okładką bez obrazka, do tego o Warszawie...

Węże i drabiny przychodzą Matce do głowy, gdy nasz samochód mknie z zawrotną prędkością osiemdziesięciu kilometrów na godzinę przez transylwańskie drogi, wyprzedzany przez radosnych lokalnych kierowców busików i ciężarówek. W każdym miejscu, gdzie robimy popas, znajduje się jakaś ciemna wieża z rozklekotaną drewnianą konstrukcją do wspinaczki na szczyt, pod wieżą zaś stragan z gumowymi piłkami i świecącymi wężami.

Wyprawa do Muumimaailma, czyli Fińskiego Świata Muminków, nie jest rzeczą ani szybką, ani tanią, jednak przy pewnej dozie wysiłku i zdrowego rozsądku można odbyć ją w miarę bezboleśnie. A wszystko to przestanie mieć znaczenie kiedy już przejdziecie drewnianym pomostem na osobną wyspę, gdzie znajduje się ten niecodzienny park rozrywki (czy można tu w ogóle zastosować takie określenie? Ale o tym za chwilę), kiedy przybijecie piątkę z Paszczakiem i przymierzycie kapelusz Tatusia Muminka.

Nie do muzeuuuum, nieee do muzeeeuuum... jęczy Kluska, teatralnie powłócząc nogami. Bo niby fajnie było, ale chyba trochę przegięliśmy z ilością przybytków kultury. Jedziemy więc do skansenu i do parku. Na koniec księżna łaskawie zgadza się jeszcze zobaczyć dinozaury – bo dinozaury są fajne nawet w muzeum.